Za najważniejszy aspekt leczenia osób dorosłych z ADHD uznaje się farmakoterapię, która znacząco pomaga w radzeniu sobie z objawami zaburzenia. Ale czy jest coś jeszcze, dzięki czemu można lepiej funkcjonować w codzienności?
Czy wsparcie farmakologiczne wystarczy?
Farmakoterapia jest bardzo ważna w leczeniu ADHD, w przypadku osób dorosłych ma ona kluczowe znaczenie. Jednak nie jest ona wszystkim, czego potrzeba, by prowadzić satysfakcjonujące życie z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Leki nie nauczą, jak rozpoznawać swoje potrzeby i na nie odpowiadać, jak budować relacje międzyludzkie, jak dobierać odpowiednie strategie organizacyjne.
Warto też pamiętać o tym, że są osoby zdiagnozowane z ADHD, które nie mają możliwości korzystania ze wsparcia farmakologicznego. Niektórzy ludzie mają przeciwwskazania zdrowotne do przyjmowania leków lub występują u nich bardzo silne skutki uboczne. Niektórzy nie mają środków finansowych – w Polsce po osiemnastym roku życia leki nie są refundowane, a koszt ich miesięcznego zapasu wynosi kilkaset złotych, co przekracza możliwości finansowe wielu pacjentów.
Odpowiednie strategie to skuteczne rozwiązanie
Osobom z ADHD trudniej jest prowadzić zdrowy tryb życia. Składa się na to wiele czynników: zaburzenia funkcji wykonawczych, przesunięcie wydzielania melatoniny, trudności z radzeniem sobie ze stresem. Jednak elementy zdrowego stylu życia, takie jak wystarczająca ilość snu, odpowiednio zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna mają zasadnicze znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ich brak może się przyczynić do nasilenia się objawów ADHD – na przykład niewyspanie może potęgować trudności ze skupieniem się, a prokrastynacja podwyższać poziom stresu. Dlatego tak ważne jest, żeby, nawet jeśli stanowi to duże wyzwanie, starać się za wszelką cenę zatroszczyć o siebie poprzez modyfikację stylu życia. Jak to zrobić?
Zmiana stylu życia kluczem do skutecznego radzenia sobie z objawami ADHD
Nie można wyleczyć ADHD ani z niego wyrosnąć. Objawy, chociaż ich manifestacja może wyglądać różnie na różnych etapach życia, nigdy całkowicie nie ustąpią. Jednak można je złagodzić poprzez dokonywanie korzystnych wyborów związanych z prowadzonym stylem życia.
Jednym z czynników kluczowych dla dobrego samopoczucia jest prawidłowa jakość i odpowiednia długość snu. Powinno się ograniczyć dopływ silnych bodźców na niedługo przed snem, nie czytać maili ani nie oglądać wiadomości, a czas przeznaczyć na relaksację. Sypialnia powinna być możliwie jak najbardziej zaciemniona, a temperatura w niej powinna wynosić od 16 do 19 stopni Celsjusza. Nie powinno się też jeść bezpośrednio przed położeniem się do łóżka. Jeśli pomimo wprowadzenia takich zasad problemy ze snem nie ustępują, warto rozważyć rozpoczęcie suplementowania melatoniny. Najlepiej taką decyzję podjąć w porozumieniu z lekarzem.
Kolejny aspekt zdrowego trybu życia to regularna, odpowiednio dobrana pod względem długości i intensywności, aktywność fizyczna. Przyjmuje się, że powinno się ćwiczyć codziennie, aby zachować zdrowie organizmu. Uprawianie sportu, zwłaszcza kiedy ma się przykre wspomnienia ze szkoły, może początkowo nie wydawać się czymś przyjemnym. Ale ten sposób myślenia o aktywności fizycznej może się z czasem zmienić, jeśli wybierze się taki rodzaj sportu, który się lubi i którego uprawianie daje satysfakcję. Dlatego każdy powinien znaleźć coś odpowiedniego dla siebie. Warto też, aby już na starcie nie stracić motywacji, zacząć od prostszych, krótszych ćwiczeń i dopiero wraz z upływem czasu podnosić sobie poprzeczkę coraz wyżej.
Niebagatelna dla zdrowia jest dieta. Powinna ona zawierać wszystkie niezbędne składniki i być urozmaicona. W przypadku osób z ADHD szczególnie ważne jest, aby nie brakowało w niej żelaza i cynku. Nie należy spożywać w nadmiernej ilości słodyczy ani produktów typu fast food. Oprócz tego, co jemy, ważne jest także to, jak to robimy. Jedzenia nie powinno się wkładać do ust w pośpiechu, trzeba je też odpowiednio rozdrobnić. Warto, o ile jest to możliwe, jeść o regularnych porach.
Jeśli którykolwiek z tych aspektów życia sprawia nam szczególną trudność, na przykład od lat bezskutecznie walczymy z zaburzeniami snu czy nie potrafimy zaplanować sobie zdrowej diety, warto zgłosić się po specjalistyczną pomoc. Ekspert może zalecić dodatkowe wsparcie farmakologiczne lub doradzić, jakich innych jeszcze strategii można użyć, aby poprawić jakość swojego życia. Pomocna w modyfikacji stylu życia może być psychoedukacja i psychoterapia. Można również dołączyć do grupy wsparcia dedykowanej osobom z ADHD.
Alicja Bazan
Źródła:
https://www.additudemag.com/adhd-lifestyle-changes-food-sleep-exercise-genes-environment
https://futurepsychsolutions.com/blog/7-lifestyle-changes-to-help-with-adhd-treatment/
Członkini Komisji Rewizyjnej
W Stowarzyszeniu zajmuje się przeprowadzaniem rekrutacji oraz pisaniem artykułów na stronę. Prowadzi szkolenia związane z tematem szeroko pojętej neuroatypowości oraz edukuje z zakresu języka inkluzywnego i dostępności. W mediach społecznościowych prowadzi profil samorzeczniczy „Kobieta z ADHD”. Studiuje pedagogikę specjalną i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Angażuje się w działalność jednostki bezpieczni UJ. Współtworzy grupę na Facebooku „Neuroatypowe nauczycielki, pedagożki i opiekunki”. Jest członkinią Rady Instytutu Pedagogiki. Interesuje się arteterapią oraz filozofią, w wolnych chwilach czyta książki, medytuje i spotyka się z przyjaciółmi.
